استارتاپ استودیو چیست؟
چند سالی است که اصطلاح استارتاپ استودیو یا استارتاپ فکتوری در دنیای استارتاپ‌ها شنیده می‌شود. هرچند که حتی دربین فعالان اکوسیستم مدل استودیو نیاز به توضیح بیشتری دارد؛ اما به‌طورکلی تعداد آن‌ها در حال افزایش است. این مدل منحصربه‌فرد از بدو تولد با استارتاپ است و تا عرضه عمومی سهام (IPO) آن را همراهی می‌کند. این مسیر را اصطلاحا Zero-to-Exit می‌نماند.
ورودی شتابدهنده تیم و ایده است؛ اما پیش‌نیاز استارتاپ استودیو چیست؟ در استارتاپ استودیو تیم و ایده ساخته و خلق می‌شود. با این حال، ایده‌های خارج از مجموعه هم می‌توانند به عنوان ورودی استارتاپ استودیو درنظر گرفته شوند.
اساس مدل استودیو را 3 پرسش زیر شکل می‌دهد:
- چطور یک تیم به‌طور سیستماتیک می‌تواند ایده‌های استارتاپی را زودتر اعتبارسنجی کند؟
- تیم بهینه برای اجرای یک پروژه چیست؟ چه حمایت‌هایی برای موفقیت نیاز است؟
- از انجام چه کارهای تکراری می‌توان جلوگیری کرد تا بنیان‌گذاران برروی مقیاس‌پذیری استارتاپ تمرکز کنند؟
تاریخچه استارتاپ استودیو
تاریخچه قابل استنادی از نوآوری کسبوکار وجود ندارد. شتابدهنده‌های مدرن در سال 2005 شکل گرفتند. درحالی که در سال 1996 یعنی تغریبا یک دهه قبل از تاسیس اولین شتابدهنده (Y Combinator) در سال 2005، idealab از مدل استودیو رونمایی کرد. بااین حال آگاهی درمورد مدل استارتاپ استودیو به مراتب کمتر از شتابدهنده‌هاست. همچنین برخلاف توسعه سریع شتابدهنده‌ها، مدل استودیو 11 سال طول کشید تا موج بعدی آن به وجود آمد.
چرا استارتاپ استودیو به اندازه شابدهنده شناخته شده نیست؟
دلیل شهرت بیشتر شتابدهنده نسبت به استارتاپ استودیو چیست؟ بارها شده زمانی که از اصطلاح استارتاپ استودیو برای معرفی هلثیو استفاده کرده‌ایم؛ با این پرسش‌ها مواجه شدیم که استارتاپ استودیو چیست؟ آیا همان استارتاپ فکتوری است؟ چه تفاوتی با شتابدهنده یا دیگر مراکز حمایتی دارد؟ درواقع استارتاپ استودیو را می‌توان مدل جامع‌تر شتابدهنده دانست. بنابراین تمام امکانات و خدماتی که شتابدهنده دراختیار استارتاپ‌ها قرار می‌دهد در آفرهای استارتاپ استودیو هم قرار می‌گیرند. در این بخش 3 دلیل را معرفی می‌کنیم که چرا شتابدهنده‌ها شناخته شده‌تر از استارتاپ استودیو هستند.
نام‌های متفاوت استارتاپ استودیو
یکی از دلایلی که استارتاپ استودیو با اینکه نسبت به شتابدهنده قدمت بیشتری دارد اما کمتر شناخته شده است؛ وجود نام‌های مختلف برای استارتاپ استودیو و رواج آن‌هاست. جدول زیر، توزیع نام‌های مختلف برای استارتاپ استودیو را نشان می‌دهد که در اینترنت توسط کاربران جستجو شده و توسط شبکه جهانی استارتاپ استودیو (GSSN) تهیه گردیده است. طبق روند گوگل، طی 15 سال گذشته، جستجوهایی که برای استارتاپ استودیو صورت گرفته ثابت مانده درصورتی که درمدت زمان مشابه کاربران 3 برابر عبارت شتابدهنده استارتاپ را بیشتر جستجو کرده‌اند!
شتابدهی در استارتاپ استودیو با روز دمو پایان نمی‌یابد.
یکی از دلایل دیگر که به شهرت شتابدهنده کمک بسیاری کرده؛ روز دمو در پایان فرایند شتابدهی و معرفی استارتاپ به شبکه‌ای از سرمایه‌گذاران یا عموم مردم است. درصورتی که استارتاپ استودیو چنین برنامه‌ای را در تقویم خود ندارد. بنابراین استارتاپ فکتوری فرصت پروموت کردن استارتاپ‌های ساخت استودیو را دراختیار نخواهد داشت.
استارتاپ فکتوری علی‌رغم چندشیفت کار مداوم استارتاپ‌های کمتری تولید می‌کند.
سبد سرمایه‌گذاری استارتاپ استودیو تنوع کمتری نسبت به شتابدهنده دارد. همین موضوع باعث می‌شود کمیت استارتاپ‌های فارغ‌التحصیل در استارتاپ استودیو هم کاهش پیدا کند. از طرف دیگر شتابدهنده‌ها به این دلیل که استارتاپ‌های بیشتری را وارد بازار می‌کنند بیشتر شناخته می‌شوند.
میل سرمایه‌گذاران این‌گونه است که ترجیح می‌دهند اصطلاحا تخم مرغ‌های خود را در ظرف‌های مختلف قرار دهند تا این گستردگی شانس صید استارتاپ موفق را بالا ببرد. شتابدهنده‌ها نیز بر همین اساس کار می‌کنند. اگر به سبد سرمایه‌گذاری (پرتفو) شتابدهنده‌ها دریک سال نگاه کنید؛ تعداد خیلی بیشتری ورودی (همان استارتاپ و تیم) می‌بینید. درحالی که استارتاپ استودیو معمولا این استراتژی را درپیش نمی‌گیرد. به همین خاطر ممکن است پرتفو یک استارتاپ استودیو در سال از تعداد انگشت‌های یک دست هم کمتر باشد! پس انگیزه استارتاپ استودیو چیست؟ تمرکز بیشتر استارتاپ فکتوری‌ها ریسک بیشتر و ازطرف دیگر درصورت موفقیت نرخ بازگشت بسیار بالاتری را به‌همراه دارد. درصورتی که شتابدهنده‌ها بااینکه ممکن است تعداد بیشتری استارتاپ موفق را فارغ‌التحصیل کنند؛ از آن طرف، نرخ بازگشت پایین‌تری عایدشان می‌شود.
مدل استارتاپ استودیو
استارتاپ استودیو مثل کارخانه‌ای است که استارتاپ تولید می‌کند. به همین دلیل به این مدل استارتاپ فکتوری یا کارخانه استارتاپی هم می‌گویند. آن‌ها زمان و پول را درقالب یک فرایند تکرارپذیر برروی استارتاپ‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند. هدف، فروش استارتاپ‌های ساخت استودیو با سودی بالاست. ورودی برای راه‌اندازی استارتاپ، ایده، تیم، سرمایه و حمایت‌های دیگر است. مثل هر خط تولیدی دیگر، ورودی‌های بهتر و روش‌های تولید بهینه‌تر کیفیت خروجی را افزایش می‌دهد. در استارتاپ استودیو تلاش براین است که تیمی ایده‌آل برای تجاری‌سازی ایده‌ای پرپتانسیل شکل بگیرد تا از این طریق شانس موفقیت افزایش پیدا کند.
فرایند تولید در استارتاپ فکتوری
تفاوت استارتاپ‌هایی که در استودیو شکل می‌گیرند و آن‌هایی که مستقل تشکیل می‌شوند در روش توسعه استارتاپ استودیو است. در استودیو تیم‌ها روی ایده‌های مختلف کار می‌کنند تا به بهترین ایده برای توسعه برسند. برعکس این موضوع هم می‌تواند صدق کند. درواقع تیم‌های مختلف می‌توانند برروی یک ایده کار کنند تا اینکه بهترین تیم برای پیاده‌سازی آن ایده‌ای که در استودیو تولید شده شکل بگیرد. بنابراین در استودیو می‌توان چندین پروتو-استودیو (استارتاپ با نمونه اولیه) را به‌صورت موازی پیش‌برد و درصورت شکست، منابع اعم از تیم، سرمایه و … را به پروژه دیگر اختصاص داد. به‌عنوان مثال ایده گردشگری پزشکی که یک ایده پرپتانسیل و زودبازده به حساب می‌آید 2 سال گذشته در استارتاپ استودیو هلثیو شکل گرفت و 2 تیم شانس خود را در هلثیو برای راه‌اندازی یک شرکت بین‌المللی که خدمات پزشکی به بیماران خارجی ارائه می‌دهد امتحان کردند، اما تلاش‌هایی که انجام شد راه به جایی نبرد. سرانجام تیم سومی که برای ایده گردشگری پزشکی شکل گرفت درمدت زمان کوتاه به موفقیت بی‌نظیری در جذب مشتری و میزان درآمد رسید. تیم گردشگری پزشکی مدوا موفق شد در کمتر یک سال از فعالیت خود، در سری A از آمن کپیتال (سرمایه‌گذار تخصصی سلامت) سرمایه جذب کند.
استارتاپ استودیو یا موفق می‌شود یا منابع را به پروژه‌ای دیگر تخصیص می‌دهد.
از زمان تعیین مشکل تا شکل گرفتن تیم و آغاز مرحله توسعه، مراحل مختلف مشخص و اصطلاحا گیت‌هایی برای هرمرحله تعریف می‌گردد. بنیان‌گذارن در هرمرحله با 2 سناریو مواجه‌اند: ادامه دادن یا ادامه ندادن. این متودولوژی که در جزئیات ممکن است برای هر استودیو متفاوت باشد؛ به‌طور کلی ریسک را هم برای استارتاپ استودیو و هم برای بنیان‌گذار کاهش می‌دهد. بدین ترتیب شانس موفقیت استارتاپ‌هایی که از هر مرحله عبور می‌کنند افزایش می‌یابد.
به‌عبارت دیگر استارتاپ استودیو مدل لین استارتاپ را علاوه بر به‌کارگیری به‌عنوان یک متودولوژی توسعه محصول براساس تکرار و یادگیری، در سطح پرتفو نیز به‌کار می‌برد. استارتاپ فکتوری فرایند تکرار را از طریق گیت‌های هرمرحله کاهش می‌دهد، اما از طرف دیگر این مدل را برروی ایده‌های بیشتری امتحان می‌کند. درواقع مدل استارتاپ استودیو ترکیبی از تکرار کارآفرینی و انتخاب سرمایه‌گذار است.
استارتاپ فکتوری یا کارخانه استارتاپی چه ویژگی‌هایی دارد؟
مانند شتابدهنده‌ها، بعد از آشنایی اولیه حالا سوال اینجاست که معیارها برای بررسی یک استارتاپ استودیو چیست؟ معیارهایی که برای بررسی یک شتابدهنده سلامت بیان شد؛ درمورد استارتاپ استودیو هم می‌تواند به‌کار رود. معیارهایی مانند تجربه و تیم بنیان‌گذار استودیو، دسترسی به منابع مالی داخلی و خارجی، شبکه‌ای که استودیو به آن متصل است، کارنامه و استارتاپ‌هایی که از استودیو ساخته شده‌اند و … ازجمله مواردی است که به شما کمک می‌کند با بررسی دقیق آن‌ها درمورد هر استارتاپ استودیو، بهترین را برای همکاری انتخاب کنید.
استارتاپ استودیو سلامت
هلثیو یک استارتاپ استودیو سلامت است که در ابتدای سال 97 تاسیس شده است. با توجه به ماهیت چندرشته‌ای بودن صنعت سلامت که با پیشرفت روزافزون فناوری‌هایی مانند اینترنت اشیا، هوش مصنوعی و … به پیچیدگی این صنعت می‌افزاید، هلثیو با گسترش شبکه پزشکان، برنامه‌نویسان، مدیران کسبوکار و سایر فعالان زیست‌بوم کارآفرینی صنعت سلامت کشور، نقش ارزش‌آفرینی بازی می‌کند.
نظر به ماهیت استارتاپ استودیو و تفاوت آن با سایر مجموعه‌ها به‌عنوان مثال یک شتابدهنده سلامت، هلثیو در مراحل ایده‌پردازی، تیم‌سازی، توسعه محصول و بازار، سرمایه‌گذاری و جذب سرمایه نیاز کارآفرینان و تیم‌های خلاق و مستعد را پاسخ می‌دهد.
فلسفه وجودی و فعالیت استارتاپ استودیو هلثیو، توسعه و راه اندازی کسب و کارهای نوپای نوآور در حوزه سلامت است. در این راستا، ما در هلثیو انرژی زیادی را صرف خلق ایده‌هایی ناب و راه‌حل‌های نوآورانه استارتاپی برای حل مشکلات سیستم سلامت کشور می‌کنیم.
هلثیو با مطالعه و رصد روند‌های سرمایه‌گذاری در حوزه سلامت در مقیاس جهانی از یک‌سو و مطالعه بازار داخلی و بازیگران اصلی صنعت سلامت ایران از سوی دیگر در حوزه‌های تجیهزات پزشکی، سلامت الکترونیک و بیوتکنولوژی آماده سرمایه‌گذاری بر روی تیم‌های جوان، پرانرژی و خلاق است.